Adının Kevser Aktan olduğunu öğrendim tarihçinin. Adanalı
İshak Efendi ile ilgili tez araştırması yapkmış. Tarihçi Cezmi YURTSEVER'in
Osmanlı Arşivi Hattı Hümayun serisinde
33323-C no'lu belgedeki "
ADANA MÜFTÜSÜ esbak HACI İSHAK EFENDİ'nin tervic-i mesalihi içun der aliyyede
olan kebir oğlu HACIALİ ve HACI HAMZA " yazısını bakınız
nasıl yorumluyor.
" İshak Efendi benim lisans tez
konum olup, tezim bitim aşamasındadır. İshak Efendi'nin Ali Efendi diye bir
oğlu kayıtlarda görünmemektedir. 1831 tarihinde kayıtlara geçen kişi El-hacc
Ali Ağa, Hasanpaşazadelerdendir.
Adana kadısının o arzından sanki Ali isimli büyük oğlu varmış gibi bir sonuç ortaya çıkıyor. Ancak kadı halkın kendisine anlattıklarını arzında sanırım yanlış aktarmıştır. İshak Efendi’nin hanesindeki bütün erkekler, sakalına, bıyığına varıncaya kadar anlatılmış olup torunları, köleleri yaşları ile tek tek bildirilmiştir. Ali adlı bir oğlu olsa elbette onu da burada yazmış olurdu. Bu belgede kadının damadını oğlu gibi yazdığını düşünmekten başka bir açıklama yok. Bir belgeye bakarak yorum da bulunmak tarihçiye yakışan bir tavır değildir.
Ali Ağa, İshak Efendi'nin kızı Ümmü Gülsüm ile evlenmiştir yani damadıdır. Adana valisi Nurullah Paşa’nın 1827 yılında Adana’dan çıkarılmasının ardından Hasanpaşa oğlu Hacı Ali Bey mütesellim tayin olunmuştur.1831 yılındaki kayıtta da Adana mütesellimi olarak görünmektedir.
Kebir kelimesi bu belgede büyük oğlu anlamında kullanılmamıştır. Oradaki büyüklük en yaşlı olduğu anlamında değil reşit olduğunu göstermek için kullanılmıştır. Örnek vermek gerekirse Kâmûs-ı Türkî sayfa 1143’te Kebir kelimesinin üç no’lu anlamı şöyle verilmiştir: Sin-i rüşte vasıl olmuş: Bir kebir oğlu ve iki kebire kızıyla diğer bir sagir oğlu vardır. Ayrıca Kebir büyük anlamına gelir. Çoğulu olan Kübera büyük adamla yani devlet adamı anlamına gelmektedir"...
Adana kadısının o arzından sanki Ali isimli büyük oğlu varmış gibi bir sonuç ortaya çıkıyor. Ancak kadı halkın kendisine anlattıklarını arzında sanırım yanlış aktarmıştır. İshak Efendi’nin hanesindeki bütün erkekler, sakalına, bıyığına varıncaya kadar anlatılmış olup torunları, köleleri yaşları ile tek tek bildirilmiştir. Ali adlı bir oğlu olsa elbette onu da burada yazmış olurdu. Bu belgede kadının damadını oğlu gibi yazdığını düşünmekten başka bir açıklama yok. Bir belgeye bakarak yorum da bulunmak tarihçiye yakışan bir tavır değildir.
Ali Ağa, İshak Efendi'nin kızı Ümmü Gülsüm ile evlenmiştir yani damadıdır. Adana valisi Nurullah Paşa’nın 1827 yılında Adana’dan çıkarılmasının ardından Hasanpaşa oğlu Hacı Ali Bey mütesellim tayin olunmuştur.1831 yılındaki kayıtta da Adana mütesellimi olarak görünmektedir.
Kebir kelimesi bu belgede büyük oğlu anlamında kullanılmamıştır. Oradaki büyüklük en yaşlı olduğu anlamında değil reşit olduğunu göstermek için kullanılmıştır. Örnek vermek gerekirse Kâmûs-ı Türkî sayfa 1143’te Kebir kelimesinin üç no’lu anlamı şöyle verilmiştir: Sin-i rüşte vasıl olmuş: Bir kebir oğlu ve iki kebire kızıyla diğer bir sagir oğlu vardır. Ayrıca Kebir büyük anlamına gelir. Çoğulu olan Kübera büyük adamla yani devlet adamı anlamına gelmektedir"...
SAYIN KEVSER AKTAN TARİHÇİ YILMAZ KURT'UN TEZ ÖĞRENCİSİ Mİ?
Tarih alanında tez
araştırmasının konusu olarak Adanalı Müftü İshak Efendi konusunu elan alan
Sayın Kevser AKTTANa çeviri yapması için Osmanlı Arşivinde bulunan belgenin
aslını yolluyorum. Lütfen çevirisini yapınız ve cümle alem öğrenmiş olsun.
...................................................................................................
MÜFTÜ İSHAK EFENDİ VE BÜYÜK OĞLU HACIALİ HAKKINDAKİ ARŞİV BELGESİDİR
.........................................................................................................................................................
...................................................................................................
MÜFTÜ İSHAK EFENDİ VE BÜYÜK OĞLU HACIALİ HAKKINDAKİ ARŞİV BELGESİDİR
TARİHÇİ YILMAZ KURT'U DESTEKLEYEN KEVSER AKTAN'IN FACEBOOK'TAKİ YAZISIDIR
..............................................................................................................................................................
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder