Günümüzde Karataş sınırları içinde bulunan tarihi
MAGARSUS antik ismi ile de tanımlanan arkeolojik şehir ile ilgili olarak
yapılan araştırmalarda ilginç bilgilere ulaşılmıştır.
Osmanlı'nın son döneminde ve 19.yy sonlarında
MAGARSUS Antik kenti ile ilgili arkeolojik kazı çalışmaları ve bilgilere yer
veren kişi Ermeni papaz Leon Alishan'dır.
İtalya'nın Venedik şehri yakınlarındaki Ermeni MEKHİTARİEST
Manastırı'nın önde gelen rahiplerinden olan
ALİSHAN, Adana'ya gelmiş, bölgenin tarih ve coğrafyası hakkında bilgiler
toplamıştır. Elde ettiği bilgileri 1899 yılında
"SİSSOUAN,-ARMENO-CİLİCİE" adıyla yayınlamıştır.
İlginç olanı ise Alishan, adı geçen çalışmasında
Karataş yakınlarındaki MAGARSUS olarak isimlendirdiği antik kent hakkında
harita üzerinde bilgiler de vermiştir. Şehirdeki tiyatro, tapınak ve sur
duvarları adı geçen haritada görülmektedir.
Alishan, adı geçen tarihi şehre MAGARSUS ismini
verirken aynı zamanda İskenderun Körfezine de ERMENİSTAN KÖRFEZİ diye isim
verecek kadar "hayali Ermenistan" davası peşinde koşan bir papazdır.
Aynı zamanda tarih meraklısı, arkeolog ve de kitap yazarıdır.
Tarihçi Cezmi YURTSEVER, Batılı çevrelerin
Ermenilerin MAGARSUS ismini verdiği antik kent ile ilgili görüşlere kuşku ile
bakmış. Osmanlı Arşivinden elde ettiği belgelere göre adı geçen antik kentinin
VANER olduğu görüşlerini açıklamış, olayı bütün yönleri kamuoyunda tartışmaya
açmıştır.
..........................................................................................................................
ALİSHAN'IN "KİLİKYA ERMENİSTANI" İSİMLİ KİTABINDAKİ BİLGİLER VE BELGELER
...........................................................................................................................................
TARİHÇİ CEZMİ YURTSEVER'İN "UYDURMA" VANER ŞEHİR İSMİNİN GERÇEKTE "VANİR"Olması ile ilgili Osmanlı Arşiv Belgelerini Açıklaması
Tarihçi Cezmi YURTSEVER, Vanir harabe şehri ile ilgili belgeyi gösteriyor.
1572 Tarihli Osmanlı Tapu Defterinde Vanir Şehri ile ilgili yazılı olanlar
Tarihçi Yılmaz Kurt, Çukurova Tarihi ile ilgili olarak 16. yüzyıl Osmanlı dönemi Arşiv belge ve defterlerinin çevirisi ve yayınlarını yaparak bölge tarihinin karanlıkta kalan kaynaklarının aydınlanmasına büyük katkılar sağlıyor. Adana Sancağı'nın 1525, 1547, 1572 yıllarına ait Tapu-Tahrir defterlerinin de Türk Tarih kurumu tarafından yayınlanması ve bilgilerin kamuoyu ile paylaşılması önemli bir olay. Bütün bu çalışmalarından dolayı sayın Prof.Dr.Yılmaz Kurt'a teşekkürü hak etmiştir.
Ancak sayın Kurt, 1572 tarihli Adana Sancak Tapu Defterinin okunması esnasında o yıllarda Yüreğir'e bağlı olan mezra ve köy isimlerinin okunmasında "Vanir şehri" kelimesini "Vanir nehri" okumasından dolayı bilmeyerek bir yanlış okumaya imza atmış olmasına rağmen aynı belgenin dikkati okunması sonucu bilim dünyasının MAGARSUS olarak bildiği antik şehrin isminin gerçekte VANİR olduğu gerçeğinin de ortaya çıkmasını sağlamıştır.
Adı geçen 1572 tarihli defterde Yılmaz Kurt'un Vanir ile ilgili çevirisi:
"Mezburlar Yüreğir Nahiyesinde Vanir nam viran nehir kurbunda Od Kalesi demekle maruf iskeleye bazı evkatte küffar gemileri çıkub ..." (Bak. Yılmaz Kurt, 1572 Tarihli Adana Sancağı Mufassal Defteri,Ankara-2005, s. 127)
AYNI BELGENİN DOĞRU OKUNMASI
Adı geçen belgenin doğru okunması sonucudur:"Mezburlar Yüreğir Nahiyesinde Vanir nam viran şehirkurbunda Od Kalesi demekle maruf iskeleye bazı evkatte küffar gemileri çıkub ..."
Günümüz Türkçesine çevrilmesidir. "Bahsedilenler Yüreğir Nahiyesinde Vanir ismindeki harabe şehir yakınında ATEŞ KALESİ (Od Kalesi) demekle bilinen iskeleye bazı zamanlarda kafir gemileri çıkıp..."
Yüreğir Ovasında ve deniz kıyısında Piri Reis'in haritalarında da bahsedilen OD KALESİ, sahildeki tepe üzerinde ışık saçan deniz fenerinden isim almıştır. Kalenin önünde antik Kilikya'nın en işlek deniz limanı kalıntıları vardır. Od Kalesi yanındaki harabe şehrin isminin VANİR olduğu Osmanlı'nın 1572 tarihli Adana Sancak Defterine de yazılmıştır. Osmanlı Arşivinde bulunan 1525,1530,1547 yıllarında tutular Tapu defterleri ve Vanir ile ilgili valilik yazışma belgelerinde de bilgiler vardır.
Vaner şehri, arkeoloji ve bilim dünyasına yanlış isim tanımlaması yapılarak MAGARSUS olarak açıklanmıştır. Görüştüğüm arkeologlar ve yöre tarihine ilgi duyanlar da MAGARSUS ismini doğrulayan her hangi bir belgenin bulunmadığını, konunun tartışmalı olduğu görüşlerini açıklıyorlar.
KÜLTÜR BAKANLIĞI, ADANA VALİLİĞİ, ADANA KÜLTÜR MÜDÜRLÜĞÜ VE ARKEOLOJİ DÜNYASINA ÇAĞRIMDIR
Batılı orientalistler ve arkeologların "tahmini" uydurma görüşlerine dayanılarak Karataş deniz sahilinde ve fener yakınında bulunan kale ve çevresindeki harabelik şehre MAGARSUS ismi verilmiş, günümüze kadar da bu isimle tanıtımlar yapılmıştır. Son yıllarda MAGARSUS Antik KENT TİYATRO kazıları devam eder ve bu tarihi şehrin gerçekleri gün ışığına çıkarılırken kimliğine esas olan MAGARSUS isminin en kısa zamanda değiştirilmesi gerekmektedir. Bu konuda KÜLTÜR BAKANLIĞI, ADANA VALİLİ, ARKELOJİ VE BİLİM DÜNYASININ çalışmalar başlatarak gerçekleri bilim dünyası ile paylaşmaları gerekmektedir. Cezmi YURTSEVER, Tarihçi ,22 Temmuz 2016,Cuma
.............................................................................................................................................................
1572 tarihli Adana Sancak Defteri yayını.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder